23 Σεπ 2016

ΑΡΩΣΤΟΙ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ

Γράφει ο γιατρός Κωνσταντίνος Δ. Ρέλλος, Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής Γ.Ν-Κ.Υ Σητείας, Παθολόγος.
  Ο γιατρός ο οποίος κάνει τη διάγνωση μιας νόσου, είναι υποχρεωμένος να ορίσει και τον τύπο της δίαιτας, την οποία πρέπει να ακολουθήσει ο ασθενής. Η σωστή διαιτητική προσπάθεια, προϋποθέτει μια στενή συνεργασία, μεταξύ του γιατρού και του ασθενούς. Τα κυριότερα περιστατικά, που έρχονται αυτή τη στιγμή στη μνήμη μου, σχετικά με τα ειδικά διαιτολόγια τα οποία είχα δώσει στους ασθενείς μου, είναι κυρίως τα εξής:
 ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ 1ο
Το περιστατικό αυτό συνέβη στην Αθήνα, προ πολλών ετών, όταν τότε έκανα την ειδικότητα της Παθολογίας. Επρόκειτο για ασθενή, ο οποίος στο επάγγελμα ήτανε γιατρός, 60 χρονών τότε, σήμερα είναι μακαρίτης, που ερχότανε σε μένα για 5 συνεχή χρόνια. Η ιστορία αυτή με δίδαξε ότι ο άνθρωπος δεν πρέπει να απορεί για οτιδήποτε παράξενο συναντήσει. Ο γιατρός υπέφερε από έλκος δωδεκαδακτύλου και πάθαινε μικρές γαστρορραγίες οι οποίες ήταν ελαφρές και τις πέρναγε στο σπίτι του. Στο τέλος κάθε αιμορραγίας, ερχότανε στην κλινική μας για να τον συμβουλεύσω τα περί διαίτης. Έπαιρνε χαρτί και μολύβι και με θρησκευτική ευλάβεια, έγραφε αυτά που του υπαγόρευα.
ΣΥΝΙΣΤΩΝΤΑΙ:
         Μικρά και συχνά γεύματα, ανά 2 με 3 ώρες.
         Τα φαγητά να είναι κρύα και να μασώνται καλά.
         Κρέας ή ψάρι, βραστό ή ψητό ή στη σχάρα χωρίς καρυκεύματα.
         Αυγά βραστά, ζυμαρικά, ρύζι ή πατάτες, βραστές ή πουρέ.
         Ψωμί ή φρυγανιά.
         Τομάτα χωρίς φλούδα και κολοκυθάκια βραστά χωρίς σπόρια.
         Γάλα ή ρυζόγαλο.
         Όλα τα υπόλοιπα, απαγορεύονται αυστηρά.

Όταν τέλειωνε η υπαγόρευση μιας δίαιτας, με ρωτούσε:
«Μου έχουν στείλει από το χωριό, ένα
λαγό, μπορώ να τον κάνω στιφάδο;». Άλλη φορά πάλι με ρωτούσε μετά το τέλος της δίαιτας, που
του υπαγόρευα: «Κάνει να φάω μπριάμ;». Άλλη φορά πάλι με ρωτούσε μετά το τέλος της δίαιτας:
«Κάνει να φάω μπακαλιάρο σκορδαλιά;». Κάθε φορά που μας επισκέπτονταν στην κλινική,
υπήρχε αυτή η εναλλαγή υπαγορεύσεως δίαιτας ελαφριάς και εύπεπτης και στη συνέχεια με
ρωτούσε εάν επιτρέπεται κάποιο φαγητό, που ήτανε πραγματικά μπαρούτι. Αυτό το πράγμα, είχε
πάρει πια τελεσιουργό χαρακτήρα. Τώρα, πείτε μου και σεις, σε ποια κατηγορία «Βίδας»,
μπορείτε να τον κατατάξετε; Ξέχασα δε να σας πω ότι ήτανε και άριστος γιατρός.
ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ 2ο
Το περιστατικό αυτό, δεν έχει τίποτα το ενδιαφέρον. Το αναφέρω απλώς, για μια ασυνήθιστη
δικαιολογία, που πρώτη φορά άκουσα από άρρωστο. Άρρωστος 65 ετών, προσήλθε να εξεταστεί
για αρτηριακή υπέρταση. Διατηρούσε μπακάλικο, ήτανε δε κοντός και πολύ χοντρός. Παρουσίαζε
παχυσαρκία «τύπου μήλου». Παχυσαρκία είναι η υπερβολική αύξηση του λίπους στο σώμα. Η
συσσώρευση του λίπους είναι κυρίως στην κοιλιά και ο άρρωστος μοιάζει με μήλο γι΄αυτό η
Μήλο ή Αχλάδι?
παχυσαρκία αναφέρεται ως «τύπου μήλου». Αυτή η μορφή παχυσαρκίας, ονομάζεται «κεντρικού
τύπου», είναι συχνότερη στους άνδρες και σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών. Η «κεντρικού τύπου» παχυσαρκία, συχνά συνοδεύεται από υπέρταση, αυξημένα επίπεδα σακχάρου και αυξημένη χοληστερίνη. Όταν συνυπάρχουν αυτοί οι παράγοντες, τότε στο άτομο αυτό
      αυξάνεται η πιθανότητα να εκδηλώσει σακχαρώδη διαβήτη και καρδιακή νόσο (έμφραγμα, εγκεφαλικό επεισόδιο κλπ). Η παχυσαρκία σήμερα αντιμετωπίζεται ως νόσος και απαιτεί ολοκληρωμένη αντιμετώπιση. Το καλό είναι, ότι η
απώλεια βάρους, θεωρείται σχετικά πιο ύκολη σε σύγκριση με τα
άτομα με παχυσαρκία «τύπου αχλαδιού», όπου η συσσώρευση λίπους είναι στους μηρούς και
στους γλουτούς, όπως συμβαίνει κυρίως στις γυναίκες.
   Τον εξέτασα, του έγραψα φαρμακευτική αγωγή για την υπέρταση και εν συνεχεία του τόνισα,
ότι θα πρέπει να αδυνατίσει τουλάχιστον 10 κιλά. Αυτό, θα το επιτύχει του είπα, μόνο με
αυστηρή δίαιτα. Εν συνεχεία πήρα χαρτί και μολύβι, για να του γράψω τη δίαιτα αδυνατίσματος
και τότε μου είπε, το εξής πρωτάκουστο: «Κύριε γιατρέ, τζάμπα κάνεις τον κόπο να μου γράφεις
τι να τρώγω. Έχω φοβερή όρεξη, και ξέρεις το γιατί; Κάθε μεσημέρι, που κλείνω το μπακάλικο
και πηγαίνω στο σπίτι μου για να φάω, όσους και όσες συναντώ στο δρόμο μου, μου λένε» :
«Καλή όρεξη κύριε Γιώργο. Με τόσες πολλές ευχές, πώς να μη μου ανοίξει η όρεξη!!».
ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ 3ο
Αφορούσε άνδρα 40 ετών, παχύσαρκο, ο οποίος είχε κάνει το γάμο του την προηγούμενη ημέρα
στην Αθήνα. Ήρθε αεροπορικώς στην πόλη μας, για να περάσει το μήνα του μέλιτος, με τη
σύζυγό του. Κατά τη διάρκεια της νύχτας ξύπνησε από έντονο πόνο στο δεξιό άκρο πόδα. 
Το μεγάλο δάκτυλο του δεξιού άκρου ποδός, ήταν διογκωμένο, εξέρυθρο και θερμό και δεν
μπορούσε να βαδίσει με το δεξιό άκρο πόδα. Ο πόνος δεν υποχωρούσε με κοινά παυσίπονα και
προσήλθε στο τμήμα των Επειγόντων για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημά του. Στο γάμο του
την προηγούμενη ημέρα χόρευε για αρκετές ώρες και κατανάλωσε μεγάλες ποσότητες φαγητού
(κυρίως κρέας) και αλκοόλ (κρασί στην αρχή και αργότερα πιο δυνατά ποτά). Διαγνώσαμε οξεία
ουρική αρθρίτιδα και το ουρικό οξύ στο αίμα του ήταν πολύ υψηλό, ουρικό οξύ
αίματος=10mg/dL (φυσιολογικές τιμές: 2,1-7mg/dL). 

   Η ουρική αρθρίτιδα προκαλεί επώδυνες κρίσεις αρθρίτιδας, στην άρθρωση του ποδιού, του
γόνατος, της ποδοκνημικής, της άκρας χειρός και του καρπού, με συχνότερη εντόπιση το μεγάλο
δάκτυλο του ποδιού(70% των περιπτώσεων). Συνήθως, προσβάλλεται μόνο μια άρθρωση (90%
των ασθενών). Η ουρική αρθρίτιδα, είναι επίσης γνωστή ως ποδάγρα, όταν πρόκειται για το
Κρίση ουρικής αρθρίτιδας
     μεγάλο δάκτυλο του ποδιού. Όταν τον 4ο αιώνα π.Χ, ο πατέρας της Ιατρικής Ιπποκράτης περιέγραφε την ποδάγρα ως «αρρώστια των ηλικιωμένων και καλοζωισμένων», μάλλον δεν φανταζόταν ότι 2400 χρόνια αργότερα, αυτοί θα ήταν πολύ περισσότεροι. Η ουρική αρθρίτιδα είναι επίσης γνωστή και ως «νόσος των βασιλέων» ή «νόσος των πλουσίων» από τον 17ο και 18ο αιώνα. Το προσωνύμιο αυτό προήλθε από τη συχνή εμφάνιση της νόσου στα μέλη των
      βασιλικών οικογενειών και στους πλούσιους της εποχής, που συνδέονταν με την πλούσια κατανάλωση κρέατος και κρασιού. Η άνοδος όμως, του βιοτικού επιπέδου, το δεύτερο μισό του
20ου αιώνα, οδήγησε στην κατακόρυφη αύξηση των κρουσμάτων της ουρικής αρθρίτιδας.
Πράγματι, τα τελευταία 20 χρόνια, η συχνότητα της ουρικής αρθρίτιδας διπλασιάστηκε στο
Δυτικό κόσμο, καθώς οι διατροφικές συνήθειες των πλουσίων, υιοθετήθηκαν  και από τις
ευρύτερες λαϊκές μάζες. Τελικά στον ασθενή, δώσαμε θεραπεία με φάρμακα (μη στεροειδή
αντιφλεγμονώδη) για μια εβδομάδα. Συγχρόνως, γράψαμε και ένα διαιτολόγιο για να μειώσουμε
τα επίπεδα του ουρικού οξέος στο αίμα, για να μπορέσει να θεραπευτεί η ασθένειά του.

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ
         Σταδιακή απώλεια του περιττού βάρους.
         ΠΡΟΣΟΧΗ ΟΜΩΣ: Αποφύγετε τη γρήγορη απώλεια βάρους, διότι αυτό θα αυξήσει το ουρικό οξύ και θα επιβαρύνει την κατάσταση.
         Πολύ βοηθάει η κατανάλωση άφθονου νερού (συνιστώνται 1-2 λίτρα την ημέρα ή 6-12 ποτήρια την ημέρα).
         Να αποφεύγονται τα οινοπνευματώδη ποτά (μπύρα, κρασί κλπ). Το ίδιο και τα αναψυκτικά με ζάχαρη.
         Να αποφεύγονται τα μεγάλα γεύματα, ιδιαίτερα το βράδι.
         Η βιταμίνη C (κατανάλωση πολλών πορτοκαλιών), βοηθά τους νεφρούς να αποβάλλουν μεγαλύτερες ποσότητες ουρικού οξέος στα ούρα.
ΑΠΟΦΕΥΓΕΤΕ ΠΑΣΕΙ ΘΥΣΙΑ:
         Αντζούγιες, σαρδέλες, ρέγγες, πέστροφες, μπακαλιάρο, σκουμπρί, μύδια, στρείδια.
         Μοσχαρίσιο συκώτι, σπλήνα, νεφρά, γλυκάδια, μυαλά, τηγανιτά γενικά και άλλα σνακ.
         Να αποφεύγονται το πλήρες γάλα, τα λιπαρά γιαούρτια, η κρέμα γάλακτος και τα λιπαρά φαγητά.
         Να αποφεύγεται η υπερκατανάλωση κόκκινου κρέατος, μαγιάς, σούπες βρασμένες σε ζωμό κρέατος.
         Να αποφεύγονται κυνήγια (πέρδικα, λαγός), χήνα, γαλοπούλα.
         Αποφεύγετε την καταπόνηση. Χρειάζεται αποφυγή βαδίσματος, όταν υπάρχουν κρίσεις ουρικής αρθρίτιδας.
ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΑΝΕΤΑ ΝΑ ΤΡΩΤΕ:
         Ψωμί, ζυμαρικά, πατάτες, ρύζι, λαχανικά.
         Γαλακτοκομικά (γάλα, γιαούρτι, τυρί) με χαμηλά λιπαρά, αυγά, μέλι.
         Όσπρια, φρούτα, ξηροί καρποί, καφές, τσάι.
         Κρέας 90-120 γραμ. η μερίδα, μοσχάρι, χοιρινό, κοτόπουλο, άπαχα.
     Μετά από λίγες ημέρες έγινε τελείως καλά και ήρθε να μας ευχαριστήσει και μπορούσε τώρα να απολαύσει το χορό, το κολύμπι και το περπάτημα μαζί με τη σύζυγό του.
     Αντλήθηκαν πληροφορίες και χρησιμοποιήθηκαν αποσπάσματα κειμένων από την ακόλουθη βιβλιογραφία:

         Το χρονικό ενός αγιάτρευτου γιατρού. Κ.Δ Γαρδίκας. Επιστημονικές εκδόσεις Παρισιάνος Α.Ε Αθήνα, 2002.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου